Bu hafta size Collins sözlüğü tarafından  “2021’in kelimesi” seçilen NFT ile ilgili bilgi ve ipucu niteliğinde bazı notları derledim.  

Önce “NFT nedir, ne demektir?”i kısaca hatırlayalım çünkü NFT halen pek çoğumuzun “çok sık duyduğu ama ne olduğunu tam olarak içselleştiremediği” yeni bir olgu. Haksız da sayılmayız. NFT ve diğer pek çok yeni dijital dünya terminoljisi ve uygulaması kolay kolay ve hemen anlaşılabilecek kadar basit değil.  

Bu arada konuya dalmadan başlıktaki soruyu hızlıca yanıtlayayım; NFT her yenilikte olduğu gibi tabii ki bir miktar balon gibi şişmiş durumda. Ancak ilk alışma ve abartma dönemi geçip, patladıktan sonra yeni bir gelir, iş, meşgale kapısı olacağı da kesin. Özellikle yeni nesil gençler, sanatçılar, yaratıcı beyinler için fiziksel mal-mülk-eser edinmenin yerini NFT olarak edinilen dijital varlıklar alacak…  

Mesela 12 yaşındaki Amerikalı Nyla Hayes adındaki çocuk, her şeyi YouTube’dan kendi başına öğrenerek yaptığı çizimlerini NFT formatında satarak yaklaşık 1,6 milyon dolar kazandı bile. Hayes’in TIMES Dergisi tarafından da desteklenen ve satışa sunulan NFT koleksiyonu, en sevdiği dinozor Brontosaurus'tan ilham alarak yaptığı ve uzun boyunlu, farklı kadınları anlatan dijital resimlerden oluşuyor. Şimdiden tüm dünyada bunun gibi sayısız örnek oluşmuş vaziyette.   

NFT Nedir? 

 NFT’yi anlamak için önce FT, Fungible Token’ı anlamak lazım. FT, blockchain sisteminde takas edebileceğiniz/dönüştürebileceğiniz varlık/para demek. Misal; 100 TL’lik bir paranız var. Bunu birisine bozdurarak iki 50’lik şeklinde takas edebilir, değiştirebilirsiniz. Ya da dolara, bitcoin’e vb. başka bir para birimine dönüştürebilirsiniz. Veya altınınız, gümüşünüz, vb. varsa bunları nakit paraya, bir dövize, kripto paraya vb. çevirebilirsiniz. İşte bu tür değerlere kabaca “Fungible Token, dönüştürülebilir değer” deniyor. 

NFT ise bunun tam tersi. Non-Fungible Token = Dönüştürülemez/Takas edilemez, fiziksel olmayan, Kripto/Dijital Varlık/Değer demek. NFT, ancak ve ancak blockchain alt yapısı üzerinde var olabilen bir finansal değer sistemi. NFT, blokchain üzerinde alım-satımı yapılan sanat formu/eseri; bir başka deyişle fikri mülkiyete tabi fotoğraf, grafik, resim, gif, çizim, video vb. gibi sanatsal esere, üretime, varlığa ait değeri anlatıyor. NFT’lerin karşılığı dijital formdaki sanat eserleri ya da varlıklar oluyor, başka bir şeye dönüştürülemiyorlar. Daima aynı, üretildikleri formda, dönüştürülemez olarak el değiştiriyorlar, alınıp/satılıyorlar. Eser sahipleri, sanatlarının karşılığını, satanlar da her el değiştirmede komisyonlarını kripto para ile alıyorlar.  
 

NFT işlemler için dijital sanat üretimi, alım/satımı yapılan özel pazar yerleri var.   

NFT Sistemi, sanatçıların telif ve komisyon suiistimallerinden korunmasını, işlemlerin kolaylaşmasını-takip edilebilmesini mümkün kılması ve sanata-sanatçılara, telif hakkı sahiplerine doğrudan erişim sağlaması açısından oldukça önemli, hatta çığır açacak bir gelişme olarak görünüyor. 

Neler NFT olarak satılıyor?

NFT ile alınıp satılabilecek dijital varlıklar; sanat eserleri, mühendislik çizimleri, arsa, ev, mekân, tabela, şiir, şarkı, video, telif hakkı yaratacak her türlü eser, ürün vb. olabiliyor. Öyle ki NFT varlıklar 10-15 yıl içinde metaverse’de yaşam yaygınlaştığında büyük değer ifade edebilecek. Bu alana girmeyenler tıpkı kentleşme, sanayileşme ya da turizm bölgelerinin gelişimi sırasında; o bölgelerde arsa, mülk almayıp daha sonra “buralar dutluktu, çok ucuzdu, bir arsa alsaydım şimdi zirilyonerdim” diyenlere benzeyecekler.  

Şunu demek istiyorum; diyelim ABC adlı bir metaverse çok meşhur oldu. Milyonlarca insan o metaverse’deki mağazalara gidiyor, o metaverse’de eğleniyor, geziyor, alışveriş yapıyor, dükkan açıyor, etkinlik yapıyor, vb. Eğer sizin orada bir dijital arsanız ya da binanız varsa ve eğer o metaverse’de olmak isteyen bir kişi ya da iş sahibi eğer orada arsa, mekân ararsa işte o zaman tıpkı fiziksel hayattaki değerlenen bir mülk gibi sizin metaverse’deki NFT arsanız, binanız ya da sanat eseriniz de değer kazanmış olacak.  

Toparlayacak olursak, NFT geleceğin çok önemli iş, uğraş, işbirliği alanlarından biri olacak. O yüzden hemen YouTube okulundan öğrenmeye ve ya birkaç parça bir şey satmaya ya da almaya başlayın. Sonra “Ah o zaman üşenmeyip, girişmek vardı!” dersiniz😊 

Posta Gazetesi için yazdım , tamamını buradan okuyabilirsiniz.
Onedio'da yayınlanan "NFT oluşturup satmanın kısa yolu"  yazısını da okumanızda fayda var.