Dünyayı çökertecek 7 terör alanı!
DÜNYA, bu hafta çıkan uluslararası bir rapora göre, milyarlarca insanı tehdit eden ve medeniyetin
çökmesine neden olabilecek birbirine bağlı bir dizi krizle karşı karşıya.
.jpg)
Yeni bir rapor, dünyanın şimdilerde karşı karşıya kaldığı en büyük problemlere dikkat çekiyor.
Çevreyle ilgili krizin her yıl derinleştiği konusunda uyarıyor. İnsanların tüketimi şu anda doğanın
yeniden üretme kapasitesinden %30 daha fazla. 2015 yılına kadar iklime bağlı felaketlerden
muzdarip olan insan sayısı, yılda 375 milyonu geçecek derecede hızla artabilir. 2030 yılına kadar
660 milyon insan etkilenebilir ve bu zaman zarfında ekonomik kayıplar yılda 340 milyar dolara
ulaşabilir. Şu anda sürmekte olan 15 savaş var ve rapor, 2025 yılına kadar 3 milyar insanın suya
erişimi olmayacağını tahmin ediyor.
Sunday Herald’ın çevre editörü Rob Edward’ın hazırladığı özel rapor;
DÜNYA, bu hafta çıkan uluslararası bir rapora göre, milyarlarca insanı tehdit eden ve medeniyetin
çökmesine neden olabilecek birbirine bağlı bir dizi krizle karşı karşıya. İklim kirliliğinin, yiyecek
kıtlıklarının, hastalıkların, savaşların, felaketlerin, suç ve ekonomik durgunluğun, dünyayı harap
etmek ve insanlığın geleceğini tehdit etmek için elbirliği yaptığı konusunda uyarıyor. Demokrasi,
insan hakları ve basın özgürlüğü de bunlardan zarar görüyor. 2009 State of the Future [Geleceğin
2009 Yılındaki Durumu] başlıklı rapor, merkezi Washington DC’de bulunan ve 30 ülkeden 2700
uzmanın katıldığı uluslararası beyin takımı Millennium Project tarafından derleniyor.
Rapor, "dünyanın yarısı, sosyal istikrarsızlık ve şiddete maruz görünüyor,” diyor. “Bunun nedeni,
artan işsizlik ve azalan yiyecek, su ve enerji kaynaklarıyla birlikte küresel ısınmanın ve toplu göçlerin
neden olduğu bozulmalardır.”
Projeye, Birleşmiş Milletler temsilcilikleri, Rockefeller Vakfı, özel şirketler ve hükümetlerin dahil
olduğu organizasyonlar destek oluyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’a göre, “Birleşmiş Milletler,
üye ülkeler ve sivil toplum için geleceğe ilişkin paha biçilmez anlayışlar” sunuyor. Raporun en tatsız
uyarısı, kirliliğin neden olduğu iklim kaosunun tehlikelerine ilişkin. Ayrıca dünyada sürmekte olan 15
savaşa dikkat çekiyor. Dahası, 2025 yılına kadar, üç milyar insanın yeterli suya erişimi olmayabileceğini
tahmin ediyor.
“Dünyadaki insanların yaklaşık yarısı çeşitli endemik hastalıkların riski altında,” diyor. Bunlar arasında
HIV/AIDS, domuz gribi, ilaçlara direnç gösteren bakteriler ve bir dizi yeni enfeksiyon yer alıyor.
Uluslararası suç getirilerinden elde edilecek küresel gelirin yaklaşık 3 trilyon olacağı hesaplanıyor.
Rapora göre, “demokrasi ve özgürlük, arka arkaya üç yıl ve basın özgürlükleri de yedi yıl azaldı.”
Küresel ekonomik durgunluğun nedeninin “çok sayıda açgözlü ve hilekâr karar olduğunu,” ama şu
anda insanlığın “bencil, ben-merkezci ergenlikten” çıkıp büyüdüğüne dair bazı işaretler olduğunu
ileri sürüyor.
1: Çevre: Rapora göre, en ciddi tehlike, iklimi etkileyen kirliliktir. Her gün, dünyanın okyanusları,
30 milyon ton karbondioksit absorbe ediyor ve bu da okyanusların asit miktarını artırıyor.
Ölü bölgelerin – yaşamı desteklemeye yetmeyecek kadar az oksijeni olan San Diego sahilinde La Jolla
gibi alanlar – sayısı 1960’lardan beri her on yılda iki katına çıktı. Okyanuslar, 2007’de İklim Değişikliği
Üzerine Hükümetler arası Panel’de rapor edilenden %50 daha hızlı ısınırken, geçen yaz Grönland’dan
dışarı akan buz miktarı, önceki yılın yaklaşık 3 katıydı. Rapor, Antarktika’daki yaz buzunun 2030’a
kadar kaybolabileceği konusunda uyarıyor. “Her yıl 36 milyon hektarlık öncelikli orman kayboluyor.
İnsanların tüketimi, doğanın yeniden üretme kapasitesinden %30 daha fazla ve gezegendeki talep
son 45 yılda iki katını aştı,” diyor. Bu değişikliklerin dünyanın üzerine yükleyeceği baskıların içinde,
seller, kuraklıklar ve fırtınalar var.
WWF İskoçya Direktörü Dr. Richard Dixon, “Bu önemli rapor iklim değişikliğini, insan ırkının karşılaştığı
başlıca ekonomik, toplumsal ve politik zorluklarla oraya koyuyor. Gıda güvenliği, savaş ya da toplu göç
tehdidi konusunda endişeleniyorsanız, iklim değişikliği, durumları daha kötü hale getirecek,” diyor.
Millennium Project raporu, iklim değişikliğiyle mücadele etmenin, ABD ve Çin tarafından 1961’de
başlatılan Apollo ay görevine denk 10 yıllık bir program gerektirdiğini ileri sürüyor. Zehirli atık
boşaltılması dahil başka çevre problemlerinin de altı çiziliyor. Dünyanın 50 milyon tonluk yıllık elektrik
atığının yaklaşık %70’i Asya ve Afrika’da yer alan ülkelere boşaltılıyor ve bunun büyük kısmı da yasadışı
olarak yapılıyor. Rapor, bütün balık stokunun dörtte birinin gereğinden fazla avlandığını ve %80’inin
artan balıkçığa dayanamadığını söylüyor.
2: Gıda ve su: Rapor, bitkilerde gövde pası hastalığına neden olan Ug99 adlı bilinmeyen bir mantar
yüzünden küresel gıda krizinin “önlenemez” olabileceği konusunda uyarıyor. Dünyanın buğday
ekinlerinin %80’den fazlasını yok etme tehdidi taşıyor ve dayanıklı buğday cinslerini geliştirmek 12
yıldan fazla sürebilir.
Gıda fiyatları 2007 ile 2008 arasında %52 artarken gübre maliyeti geçen yıl yaklaşık iki katına çıktı.
Bu sırada, gıda üretiminin %30-40’ı, uygun depolama tesisleri olmadığı için birçok yoksul ülkede
zayi oldu. Yaklaşık bir milyar insan yetersiz besleniyor ve açken 700 milyon insan su kıtlığıyla karşı
karşıya Rapor, bu rakamın 2025’e kadar üç milyarı bulabileceği konusunda uyarıyor. Şu anda 6,8
milyar olan dünya nüfusunun 2050 yılına kadar 9,2 milyara yükselmesi bekleniyor ve 11 milyara da
ulaşabilir.
Christian Aid İskoçya’nın başkanı Claire Aston, “Christian Aid’in gelişmekte olan ülkelerdeki ortakları
şimdiden suyun zor bulunduğunu bildiriyor. 2030 yılına kadar iklim değişikliğinin sonucu olarak üç
milyar insanın bu konumda olacağı fikri, korkutucu bir olasılık,” dedi. Su kıtlığı, artan küresel et
tüketimiyle daha da kötü bir hal alıyor. Rapor, ete olan talebin 2025’e kadar %50 artabileceğini ve
2050 yılına kadar da iki katına çıkabileceğini tahmin ediyor.
3: Hastalık Rapora göre yaklaşık 17 milyon insan – dokuz milyonunu küçük çocuklar oluşturuyor, her
yıl bulaşıcı hastalıklar nedeniyle ölüyor. Dünya nüfusunun yarısı endemik hastalık riski taşıyor; bu
hastalıklar, TB, sıtma ve HIV/Aids ile birlikte yılda 300 milyondan fazla insanın hastalanmasına ve beş
milyon insanın da ölümüne neden oluyorlar. HIV/Aids ile yaşayan insan sayısının 30 ile 36 milyon
arasında olduğu tahmin ediliyor ki bu rakam Sahara altı Afrika’nın üçte ikisi kadardır. Başka
hastalıklardan kaynaklanan tehlikeler de gittikçe daha kötüye gidiyor gibi görünüyor. 40 yılı aşkın bir
sürede, 39 bulaşıcı hastalık keşfedildi ve son beş yıl içinde 1100’den fazla epidemik hastalık doğrulandı.
MRSA gibi karşılaşılması zor antibiyotiklere direnç gösteren 20 yeni bakteri streni var; buna ek olarak
yeni ortaya çıkan patojenlerin dörtte üçü, türlere sıçrama becerisine sahip. Kolera, sarıhumma, veba,
dang hastalığı, kanamalı ateş ve difteri gibi eski hastalıklar yeniden ortaya çıkarken, H1N1 domuz
gribi virüsü gibi yeni strenler de ağza alınmaya başlandı. Rapor, “yoğun kentleşme, hayvanların doğal
yaşam alanlarına daha fazla tecavüz edilmesi ve yoğun havancılık üretimi yeni pandemikleri
tetikleyebilir. İklim değişikliği böcek ve hastalık biçimlerini değiştiriyor. Sentetik biyoloji
laboratuarlarından yeni sorunlar ortaya çıkabilir,” şeklinde uyarıda bulunuyor.
4: Savaşlar ve felaketler; Rapora göre, son dokuz yıl içinde iki milyardan fazla insan 35 savaştan ve
2500 doğal afetten etkilendi. 2009 yılının ortalarına kadar, dünyada 15 çatışma oldu, bu rakam
2008’de görülenden bir fazladır. Terörizme karşı Afrika’da dört savaş, Asya’da dört, Orta Doğu’da
dört, Amerika’da iki ve bir tane de uluslararası savaş oldu. Rapor, “İran ya da Kuzey Kore’nin bir
nükleer silah yarışını tetikleyip tetiklemeyeceği hâlâ bilinmez bir konu. Daha uzak bir başka kuruntu
ama muhtemelen daha büyük bir tehdit, toplu imha silahları yaratmak ve atmak için tek başına hareket
eden bireylerin durumudur,” diyor. Irak savaşı arkasında, 25 milyon kara mayını, tehlikeli atık, kirlenmiş
su ve tükenmiş saf uranyum içeren bir çevre felaketi bıraktı. Irak’ın çevre bakanı Nermeen Othman,
“Irak’ın doğal çevresini yeniden oluşturmak asırlar alacak,” dedi. Rapora göre, doğal felaketlerin sayısı
ve yoğunluğu artıyor. 2008’de, 214 milyon kurbanla toplam 354 felaket yaşandı ve bunların %80’i
Asya’da oldu. Artan iklim kaosu, doğal felaketlerin verdiği hasarı artırabilir ve muzdarip olan insan
sayısını 2015’e kadar yılda 375 milyona, 2030’a kadar da yılda 660 milyona çıkartabilir. Ekonomik
kayıplar yılda 340 milyon dolara ulaşabilir. Pasifik Okyanusu’nda denize yakın küçük bir ada olan
Tuvalu’nun BM elçisi Afelee Pita, “Dünya bir zamanlar soğuk savaş denen küresel tehditten şimdi
ısınma savaşı olarak görülebilecek bir tehdide geçti,” dedi. Rapor ayrıca dünyanın kısa bir süre önce
gezegeni bitirebilecek bir olaydan kurtulduğunu açıklıyor. “Mart 2009’de bir göktaşı Dünyayı 77.000
kilometreyle kaçırdı. Dünyaya çarpsaydı, 800 kilometre karelik alan üzerindeki yaşamı tamamen yok
edecekti. Geldiğini kimse bilmiyordu.”
5: Suç; Millennium Project raporuna göre, organize suç, yılda 3 trilyon dolarla çok büyük bir iş. Bu,
dünyanın toplam askeri bütçesinin iki katı kadar bir miktar. Memurları yozlaştırmak için verilen 1
trilyon dolar rüşveti ve belki sibersuç hırsızlıklarından elde edilen 1 trilyon doları daha içeriyor.
Kalpazanlık ve korsanlık en az 300 milyar dolar, küresel uyuşturucu ticareti 321 milyar dolar, insan
kaçırma 44 milyar dolar ve yasadışı silah satışları 10 milyar dolar getirebilir. Rapora göre, “Hükümetler,
bir dizi karar noktası olarak görülebilir ve bu noktalardaki bazı insanlar çok büyük rüşvetlere eğilimliler.
Kararlar eroin gibi alınıp satılabilir, demokrasiyi illüzyon haline getirebilir.” Şaşırtıcı bir şekilde, büyük
çoğunluğu Asya’da olmak üzere 14 milyon ile 27 milyon arasında insanın hâlâ köle olarak tutulduğu
tahmin ediliyor. Bu, Afrika köle ticaretinin en yüksek dzüeyde olduğu zamandan bile fazla.Rapor,
dünyanın “uluslarüstü organize suç tehdidinin büyüklüğüne” uyanmaya başladığını ileri sürüyor. BM
Uyuşturucu ve Suç Bürosu, bütün devletleri uyumlu bir strateji geliştirmeye çağırdı ama çabalar hâlâ
parça parça. 2009 G8 adalet ve iç işleri bakanları toplantısı, suç karşıtı stratejileri inceledi ve
Haziran’da ABD Uluslararası Organize Suç İstihbarat ve Operasyon Merkezi’ni faaliyete soktu.
Raporun gözlemine göre, “Bu arada, uluslarüstü organize suç, kapsamlı, entegre bir küresel karşı
strateji yokluğunda yayılmaya devam ediyor.”
6: İnsan Hakları: Rapor, özgürlük ve demokrasinin arka arkaya üç yıl boyunca azaldığını ve basın
özgürlüklerinin de arka arkaya yedi yıl boyunca kötüleştiğini açıklıyor. 2008’de, demokrasi 34 ülkede
azalırken sadece 14 ülkede iyileşti. Dünya nüfusunun sadece %17’si basını özgür olan 70 ülkede
yaşarken %42’si basını özgür olmayan 64 ülkede yaşıyor. Economist Intelligence Unit’e göre,
insanlığın %14,4’ü tam demokrasiden yararlanırken %35’i otoriter rejimde yaşıyor. Rapor,”
Demokratik güçlerin kısa dönemli ters gidişlerin uzun vadeli demokratikleşme gidişatını
durdurmadığından emin olmak için daha çok çalışması gerekecek,” diyor. Kadınlar, dünyadaki
işgücünün % 40’tan fazlasını oluşturuyor ama ücretlerin % 25’ten azını kazanıyor ve varlıkların
sadece %1’ine sahip. Rapor, “Birçok ülkenin yasaları ve kültürleri kadınların insan haklarını yok sayıyor.
Cinsiyet eşitliği sağlıklı bir toplumun gelişmesi için zorunludur ve diğer küresel zorlukların tümünü ele
almak için en etkili yollardan biridir,” diyor. İnsan hakları örgütü Amnesty International, durgunluğun
dünyanın yoksul kesimi üzerinde “tahrip edici bir etkisi” olduğu, gittikçe daha fazla insanı yoksulluğa,
işsizliğe ve evsizliğe ittiği konusunda uyarıyor.Amnesty’nin İskoçya programı direktörü John Watson
"Durgunluk umutsuz insanların baskı altında tutulmasına da neden oluyor. Hükümetler ve savunmasız
insanlar arasında yeni gerilimler yaratıyor,” dedi.
7: Bilim ve teknoloji; Millennium Raporu, teknolojik gelişmelerin hayrete düşüren hızından dolayı,
politikacılar ve halkın bu tür hızlı değişikliklerin etkilerini izlemek için “küresel toplu zekâ sistemine”
ihtiyacı olduğu konusunda uyarıyor. Gelişmenin insan ırkı üzerinde “yüksek olumsuz etkisi” olması
halinde hükümetler tarafından uyum planları hazırlanması gerekiyor. Bilim ve teknolojideki ilerlemeler,
tıp, bilgi işlem ve biyoteknolojide büyük buluşlar yapılması şansını artırmasına rağmen, diğer yüzün ne
olabileceğinden emin olmadığımız için bu büyük buluşlar sağlık uyarısıyla birlikte geliyor. Rapor, bazı
uzmanların medeniyetin “tekilliğe” doğru ilerlediği konusunda spekülasyon yaptığını söylüyor. Bu,
“teknolojik değişimin, bugün bizim 2025 yılından sonra yaşamın nasıl olabileceğini anlayamayacağımız
kadar hızlı ve kayda değer olduğu” anlamına gelecektir.Elektronik şirketi IBM, 2011 yılına kadar kabaca
insan beyninin hızına denk, saniyede 20.000 trilyon hesaplama yapabilecek bir bilgisayar – Hal, 2001:
Uzay Yolculuğu gibi - üretme sözü verdi. Potansiyelde, rüzgâr türbinlerinin ve başka yenilenebilir
kaynakların ürettiği elektrikteki patlama emsalsiz. 2008’de ilk defa, ABD ve AB’deki elektrik
üretimindeki artışın büyük bölümü yenilenebilir kaynaklardan geldi.
“Mobil telefonlar, internet, uluslararası ticaret, dilin tercüme edilmesi ve jet uçaklar, insanlık için
ihtimalleri iyileştirmek amacıyla küresel stratejiler yaratabilen ve uygulayabilen birbirine bağımlı bir
insanlık doğuruyor.”
*****************************
Daha iyi bir gelecek için hizmetlerimiz hakkında bilgilenmek,
Seminer-Workshop-Moderasyon-İçerik-Etkinlik Kurgusu vb. talepleri için görüşmek,
Özel-özgün çalışmalarla işinize, hayatınıza dair iyileştirmeler yapmak üzere Antrenörlük almak
Stratejik Danışmanlık, İş Tasarımı ve Avatarlığı hizmetlerimizden yararlanmak isterseniz;
Başvuru ve sorularınız için lütfen > burayı tıklayınız
Hizmetlerimiz & Eğitim & Seminerlerimiz I M-GEN Resmi Sitesi (Referans ve Projelerimiz)
Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini Twitter ve Facebook dan takip edebilirsiniz.