Döngüsel Ekonomi ile Gelecek Daha Güzel Gelecek... / Circular Economy

 
Klasik ekonominin “al-yap-at / take-make-dispose” yapısı, veren de alan da dünya olduğu için pek sürdürülebilir görünmüyor. Atık ve çöpün olmadığı bir dünyayı hedefleyen alternatif ekonomik model “Döngüsel Ekonomi” ise yükseliyor…
 
Döngüsel ekonomide hiçbir şeye çöp ya da atık olarak bakılmıyor. Bu modelde her şeyin tekrar tekrar kullanılması, bir üretimden çıkan atık ya da çöp dediğimiz şeyin aslında bir başka üretim için girdi, kaynak olması esas.
 
Kolay kavramak için en bilinen döngüsel ekonomi örneği “büyük baş hayvanların dışkısı” üzerine odaklanalım. Büyük baş hayvanların dışkısı bin yıllardır tarım için gübre, ısınma ve barınak için de tezek formunda enerji kaynağı olarak kullanılıyor. Yani büyükbaş hayvanın dışkısı daha sonra onun beslenmesini sağlayan bitkilerin yetişmesine yarıyor. Hayvan kendi dışkısından beslenen bitkileri yiyor, tekrar dışkılıyor ve sistem bu şekilde kapalı devre, döngüsel olarak çalışıyor.
 
Aslında insanlık döngüsel ekonomiyi antik çağlarda, tarıma geçişte keşfetmiş iken dünya kalabalıklaşıp, üretim, tüketim giderek kompleks hale geldiğinden materyalleri yeniden değerlendirmek için çok karmaşık analiz, sentez, planlama yapma ihtiyacı doğuyor.  
 
Ve insanlık o noktada işin kolayına kaçıp başlıyor; aslında yeniden kullanılabilecek, başka şeylerin üretiminde kullanılabilecek bir sürü şeyi “atmaya, çöp dağları” yaratmaya… 

Akıl, bilgi ve teknoloji geliştikçe, dünya yaşlandıkça ve çevre kirliliği yüzünden ekolojik felaketler arttıkça da “bu gidişat sürdürülebilir değil, bir şeyler yapmalı, atık ve çöpleri değerlendirmeli” demeye…
 
Sürdürülebilirlik adına yapılan bütün çalışmaların neredeyse tek istikamet diyebileceğimiz ölçüde gitmek zorunda olduğu yön; Circular Economy yani Döngüsel Ekonomi. 
 
Bu bilgileri aldığım, “sürdürülebilir bir gelecek için kimya yaratıyoruz” diyen BASF’nin Sürdürülebilirlik Stratejisi Direktörü Andreas Kicherer;
 
- Yakın bir gelecekte, yenilenebilir enerji, nano ve genetik teknolojilerin daha da gelişmesi, yapay zekâ ve robotların yaygınlaşması ile Döngüsel Ekonomi müthiş bir alternatif ekonomik model olarak dünyayı saracak, sarmalı diyor.
 
Üretim ve tüketimde tedarik + değer zincirlerine “bütünsel” bakmak üzerine yapılandırılan Döngüsel Ekonominin temel prensipleri;

• Kaynakları mümkün olduğunca uzun kullan.
• Atık ve artık miktarını minimize et.
• Ürünlerdeki maksimum değere ulaşmayı hedefle.
• Ürünlerin ve malzemelerin kullanım ömrü sonunda yeniden kazanılması ve yenilenmesini sağla.

 
Yazması kolay, yapması, uygulaması müthiş zor ve karmaşık olan yukarıdaki prensipler için çok ileri teknoloji, bilgi, deneyim ve planlama gerektiği aşikar ve kaçınılmaz.
 
Andreas Kicherer’e “peki sizin böyle çalışan üretim sahalarınız ya da döngüsel ekonomiye uygun ürünleriniz var mı?” dediğimde ve burada çok küçük bir bölümünü aktarabildiğim yanıtlarına ise şapka çıkarıyorum…
 
BASF’nin Ludwigshafen’da yer alan Verbund tesisinin tamamı birbiriyle entegre çalışıyormuş. Düşünebiliyor musunuz, 110 farklı üretim tesisi ve hepsi 2 bin 800 km’lik boru hattıyla birbiriyle ilişkilendirilmiş. Örneğin, bazı üretim hatlarında açığa çıkan yan ürünler, diğer üretim hattında hammadde olarak kullanılabiliyormuş. Bu şekilde, BASF bünyesindeki fabrikalar tamamen Döngüsel Ekonomi'nin ‘Verbund Prensipleri’ ile çalışıyormuş. Ve halen dünyada altı ülkede (Almanya, Çin, Amerika (2), Malezya ve Belçika) Verbund uygulayan BASF, Türkiye’deki altı üretim tesisinde de bu prensiplerden alıntılar uyguluyormuş. WOW! diyorum (Video).

“Peki, ‘Döngüsel Ekonomi’ ürününüz var mı?” dediğimde ise çantasından aynen plastik görünümünde ve yapısında olan bir poşet çıkardı. Yüzde 100 çevre dostu, doğaya karışabilen, devrimsel bir malzeme olduğunu söyledi. Bir başka Ecovio-döngüyü tamamlama örneği olarak da ADAC motorsports etkinliğindeki tek kullanımlık Ecovio kaplamalı tabak-bardaklardan compost yoluyla yarış pisti zeminine toprak sağlanmasını verdi. ‘Döngüsel Ekonomi’ animasyonunu izleyin ve bu konuyu gelecek için çok ama çok ciddiye alın.

******************

Bu yazı Platin Dergisi için yazılmıştır.  @PLATINDERGI  Orijinal yazıyı okumak için aşağıdaki kupüre tıklayınız;

******************

Ufuk Tarhan'ın T-İnsan kitabı için > http://www.t-insan.com
Bireysel Antrenörlük almak için > https://goo.gl/6RfGXa 
Stratejik Danışmanlık, İş Tasarımı ve Avatarlığı hizmetlerimizden yararlanmak isterseniz;  lütfen > burayı tıklayınız 
Hizmetlerimiz & Eğitim &  Seminerlerimiz     I     M-GEN Resmi Sitesi (Referans ve Projelerimiz)

Ufuk Tarhan´ın yazı ve haberlerini  Twitter, Instagram ve Facebook dan takip edebilirsiniz.